Cambrai (Kamerijk)

Bisdom, na 1559 aartsbisdom, tegenwoordig gelegen in het Franse departement Nord. Het bisdom Kamerijk ontstond als bisschopszetel in de 6e eeuw en omvatte tot in de 16e eeuw ook steden als Antwerpen en Brussel. Op Merovingische en Karolingische munten werd de stad Camaraco en Camaracus genoemd. Cambrai vormde een zelfstandig gebiedsdeel in de uiterste zuid-westhoek van het hertogdom Neder-Lotharingen, bij de bron van de Schelde, die eeuwenlang de grens vormde tussen het Franse koninkrijk en het Duitse rijk. Als wereldlijke heer was de bisschop een vazal van de Duitse keizer. In de 15e eeuw kwam het bisdom feitelijk in de macht van de Bourgondiërs en werd bij de Nederlanden aangesloten. Gedurende de 80 jarige oorlog was Kamerijk een strategisch belangrijk gebied. Rond 1575 werd het ingenomen door Frankrijk waardoor aartsbisschop Louis de Berlaymont moest vluchten naar Mons. Na verschillende belegeringen en machtswisselingen werd er sinds 1596 een Spaans garnizoen gelegerd. In 1677 werd het door de Fransen bezet en met de vrede van Nijmegen in 1678 werd het door de Spaanse koning Karel II aan Frankrijk afgestaan.

Te Kamerijk zijn koperen munten geslagen onder Maximilien de Berghes, bisschop van 1556-1559 en aartsbisschop van 1559-1570. De laatste koperen munten zijn geslagen onder zijn opvolger, aartsbisschop Louis de Berlaymont (1570-1596). Louis de Berlaymont werd na de dood van Maximilien de Berghes gekozen als aartsbisschop van Kamerijk. Hij was de zoon van Floris de Berlaymont, ridder in de orde van het gulden vlies.
 

Wapens

CAM.1: Denier (koper)^{(Robert pl. XXII-3-6 )}

Muntmeester: Hans Crul

    ZJ


Info:

Deze muntjes zijn geslagen op naam van Maximilien de Berghes. In een ordonnantie van 16 maart 1566 worden zij mijt genoemd en zij moesten 1,53 gram wegen. C. Robert stelt dat het waarschijnlijk deniers zijn omdat latere deniers van Louis de Berlaymont ook dit gewicht hadden.



CAM.2: 6 denier (liard) ^{(Robert pl. XXV-2 )}

VOORZIJDE : Wapen van Berlaymont met daarboven het Romeinse cijfer VI van 6 denier.

TEKST: +: LVD + A + BERLAIMONT + D + GRA: (of variant). Dit is voluit: Ludovicus ad Berlaymont, dei gratia en betekent: Louis van Berlaymont, bij Gods gratie.

KEERZIJDE: Vier maal de letter L, zo geplaatst dat zij een kruis vormen. In het hart van het kruis een leeuw. Om het geheel een bloemkrans.

Muntmeester: Catherine Struyix?

    ZJ


Info:

Deze muntsoort komt niet voor in de ordonnantie van 1572 en is dus mogelijk later geslagen onder Catherine Struyix. Hij is geslagen op de voet van de liards zoals die geslagen werden op naam van koning Philips II.



CAM.3: 6 denier (liard) ^{(Robert pl. XXV-3/4)}

VOORZIJDE : Wapen van Berlaymont met daarboven het Romeinse cijfer VI van 6 denier.

TEKST: +: LVD + A + BERLAIMONT + D + GRA +: (of variant). Dit is voluit: Ludovicus ad Berlaymont, dei gratia en betekent: Louis van Berlaymont, bij Gods gratie.

KEERZIJDE: Recht stokkenkruis met in het hart een leeuw. In de vlakken van het kruis de letters L O Y S van Louis de Berlaymont. Om het geheel een bloemkrans.

Muntmeester: Catherine Struyix?

    ZJ


Info:

Deze muntsoort komt niet voor in de ordonnantie van 1572 en is dus mogelijk later geslagen onder Catherine Struyix. Hij is geslagen op de voet van de liards zoals die geslagen werden op naam van koning Philips II. C. Robert beschrijft exemplaren die tussen de ca. 4,50 en 6,50 gram wegen. Er komen exemplaren voor waarbij de letters in de kantons van het kruis per ongeluk verkeerd geplaatst zijn en dus niet de naam LOYS vormen.


 

CAM.4: dubbele denier ^{(Robert pl. XXV-5)}

VOORZIJDE : Wapen van Berlaymont met daarboven het Romeinse cijfer II van 2 denier.

TEKST: + LVD + A + BERLAIMONT + D + GRA + (of variant). Dit is voluit: Ludovicus ad Berlaymont, dei gratia en betekent: Louis van Berlaymont, bij Gods gratie (de tekst gaat verder op de keerzijde).

KEERZIJDE: Recht stokkenkruis met in het hart een lelievorm, het kruis doorbreekt de tekst.

Muntmeester: Libert de Valchenbourgh?

    ZJ


Info:

Deze muntsoort komt voor in de ordonnantie van 1572 en is dus mogelijk geslagen onder Libert de Valchenbourg. C. Robert geeft als mogelijk voorgeschreven gewicht 2,35 gram op. Hij beschrijft exemplaren die tussen de ca. 2,10 en 3,00 gram wegen.



CAM.5: dubbele denier ^{(Robert pl. XXV-6)}

VOORZIJDE : Wapen van Berlaymont met daarboven de cijfers 76 van het jaartal 1576.

TEKST: * LVD . A . BERLAIMONT . D . GRACIA (of variant). Dit is voluit: Ludovicus ad Berlaymont, dei gratia en betekent: Louis van Berlaymont, bij Gods gratie (de tekst gaat verder op de keerzijde).

KEERZIJDE: Recht stokkenkruis met in het hart een lelievorm, het kruis doorbreekt de tekst.

Muntmeester: Catherine Struyix

    1576


Info:

C. Robert geeft ook voor dit type als mogelijk voorgeschreven gewicht 2,35 gram op. Hij beschrijft exemplaren die tussen de ca. 2,20 en 3,00 gram wegen.


 

CAM.6: denier ^{(Robert pl. XXV-7-9)}

VOORZIJDE : Wapen van Berlaymont, nu zonder waardeaanduiding of cijfers van het jaartal.

TEKST: +: LVD + A + BERLAIMONT + (of variant). Dit is voluit: Ludovicus ad Berlaymont en betekent: Louis van Berlaymont (de tekst gaat verder op de keerzijde).

KEERZIJDE: Wapenschild met het wapen van het graafschap Cambresis (drie leeuwen).

Muntmeester(s): Libert de Valchenbourgh en Catherine Struyix

    1576


Info:

C. Robert geeft voor dit type als mogelijk voorgeschreven gewicht 1,60 gram op. Hij beschrijft exemplaren die tussen de ca. 1,30 en 1,75 gram wegen.