 |
Delft
De stad Delft is ontstaan uit een omstreeks 1071/1075 door Godfried van Lotharingen (Godfried de bultenaar) gesticht grafelijk vroonhof. Deze Godfried had Robert de Vries, voogd van graaf Diederik (zoon van Floris I), verjaagd uit Holland. Op dezelfde plaats lag al een dorpje Delft genaamd dat mogelijk zijn naam ontleende aan het
"delven" van de Corbulogracht door de Romeinse veldheer Corbulo. Dat de omgeving van Delft al vroeg bewoning heeft gehad werd bewezen door archeologische vondsten uit de Romeinse tijd. In 1246 verkreeg Delft stadsrechten van de Hollandse graaf Willem II. Vanaf 1580 was Delft de woonplaats van Willem van Oranje die er in 1584 werd vermoord.Te Delft zijn reeds in de 15e eeuw loden armenpenningen gemaakt die werden uitgereikt aan de armen. In de 16e eeuw zijn deze armenpenningen geslagen van koper, wederom ten behoeve van de armen. In 1531 en 1543 werden zij met toestemming van de centrale overheid geslagen. Zij mochten worden uitgegeven door de heilige-geest meesters (het armen bestuur). De penningen mochten alleen als betaling worden aangenomen door de
backers, comans, snijers, schoenmaeckers ende andere diergelijcke neringe doende tot behoeff van den armen. Degenen die deze penningen had ontvangen kon ze wekelijks omwisselen voor gewoon geld bij de armenkamer. Net als later met de gasthuisoorden van Leiden werden de armenoorden van Delft echter ook gesignaleerd in het gewone geldverkeer in en buiten de stad. De waarde van deze armenpenningen was blijkbaar gesteld op 12 mijten (is een oord). Zij rouleerden namelijk voor deze waarde in het gewone geldverkeer. Aangezien deze toestand niet aanvaardbaar was vaardigde koning/keizer Karel V in 1548 een ordonnantie uit waarin deze penningen werden verboden. In 1559 verscheen er toch weer een gewijzigde derde emissie die echter al op 30 juni 1561 weer werd ingetrokken.DEL.1: oord.
|
Muntmeester, (mij) niet bekend.
1531 R3
Voorkomende voor- en
keerzijde varianten:
VZ:
A: + DEN o ARMEN o GELT o
IN o DELFT
KZ: a: SANS /
ELEMOSINA / LARGITER /
FIDELIE'
Info:
Variant Aa (1531), Nationale Numismatische Collectie (DNB)
Wettelijk voorschrift: toestemming van de centrale overheid.
Een exemplaar is ook afgebeeld in
"tot nooddruft des lyfs",
armenpenningen in de
Nederlanden afb.2.
 |
Muntmeester, (mij) niet bekend.
1543 R3
Voorkomende voor- en
keerzijde varianten:
VZ:
A: + DEN * ARMEN * GELT *
IN * DELFT *
KZ: a: SANS /
ELEMOSINA / LARGITER /
FIDELIE'
Info:
Variant Aa (1543), Nationale Numismatische Collectie (DNB)
Wettelijk voorschrift: toestemming van de centrale overheid.
DEL.3: oord.
VOORZIJDE: Een wapenschild met het
stadswapen van Delft zonder de leeuwen, boven het wapen het jaartal 1559. Aan
weerszijden van het wapen punten en twee cirkels, om het geheel een parelcirkel.
TEKST:
Geen tekst alleen een versiering om het geheel.
KEERZIJDE: De heilige geest duif
omgeven door sterren, om het geheel een parelcirkel.
TEKST: Geen tekst alleen een versiering om het geheel.
 |
Muntmeester, (mij) niet bekend.
1559 R3
Info:
1559 slechts enkele (particuliere) collecties
Wettelijk voorschrift: toestemming van de centrale overheid.
De koperen armenpenningen van de stad Delft staan beschreven in een boek door Dirk van Blijswijk, beschrijving van de stad Delft. Na raadpleging van dit boek is er meer informatie over deze oorden voorhanden. In de Nationale Numismatische Collectie beheerd door De Nederlandsche Bank bevinden zich drie exemplaren van dit type.
){kind=link}
){kind=link}
){kind=link}
){kind=link}